Serdecznie zapraszamy do lektury nowego artykułu dr hab. Haliny Kaczmarek, prof. uczelni: "Measured and predicted freeze-thaw days frequencies in climate change conditions in central Poland", który otwartym dostępie ukazał się 26.10.2021 r. w czasopiśmie PeerJ.

Kilka słów od autorki:

Proces zamarzania i rozmarzania (freeze-thaw process) zachodzący w utworach spoistych prowadzi do odspajania ich kilkumilimetrowej, przypowierzchniowej warstwy. Na zorientowanych wertykalnie ścianach, takich jak klify, odspojony materiał odpada. Powoduje to ekspozycję kolejnej, odsłoniętej warstwy gruntu oraz progresję zasięgu oddziaływania procesów mrozowych w głębsze partie masywu skalnego. Jednocześnie odpadanie gruntu powoduje recesję klifu. Efektywność opisanego mechanizmu zależy bezpośrednio od liczby cykli zamarzania i rozmarzania jakich doświadcza ośrodek gruntowy. W artykule określono relację pomiędzy średnią miesięczną temperaturą powietrza a miesięczną liczbą dni z przejściem temperatury powietrza przez 0oC (FTD - freeze-thaw day) dla obszaru centralnej Polski przy pomocy funkcji wielomianowej. Wyznaczony związek pozwolił na projekcję liczby FTD jaka będzie występowała na tym obszarze w przyszłości, w związku z obserwowanym wzrostem temperatury powietrza. Tym samym pośrednio możemy określić rolę tego czynnika w procesie recesji klifów.

Abstrakt

The rate of progression of geomorphological phenomena is greatly influenced by freeze-thaw processes. In the face of air temperature increasing over the past few decades, a question of the future impact of these processes arises, notably in the temperate and cold climate zones. Using the mean, maximum and minimum daily air temperature data in the period 1951–2018 obtained from three weather stations located in the vicinity of Jeziorsko reservoir (central Poland), we have determined the mathematical correlation, described with a polynomial function, between the mean monthly air temperature and the monthly number of freeze-thaw days (FTD). A freeze-thaw day is a day when the maximum air temperature is above 0 °C while the minimum air temperature equals or is below this threshold. The number of FTDs within the study area averaged 64–71 and demonstrated a downward trend of 2–4 FTDs/10 years. The study period (1951–2018), includes a clearly marked distinct sub-period (1991–2018), when the reservoir was in operation, which experienced 58–68 FTDs. Considering the assumed rise in temperature, one should expect a further, though slightly slower, decline in the future number of FTDs. Depending on the accepted model of the temperature increase, which for the area of Poland (Central Europe) in the perspective of 30 years oscillates between +1.1 to +1.3 °C, the number of FTDs within the study area is expected to decline by −4.5 to −5.3 FTD, i.e. 6–7% and 5.4–5.5 FTD i.e. 8–9% respectively.

Arkadiusz Bartczak, Halina Kaczmarek, Michał Badocha, Michał Krzeminski, Sebastian Tyszkowski, Measured and predicted freeze-thaw days frequencies in climate change conditions in central Poland, PeerJ - 2021, Vol. 9, art. no e12153, Wskaźnik Impact Factor ISI: 2.984, Punktacja całkowita MNiSW: 100.000

Cały artykuł dostępny na stronie wydawnictwa